De Eurocodes vormen de standaard voor het ontwerpen, berekenen en toetsen van bouwconstructies in Europa. Of het nu gaat om viaducten, wolkenkrabbers of vrijstaande villa’s: als je het kunt bouwen, is er een Eurocode. Deze normen zorgen voor een uniforme aanpak binnen de EU en worden wereldwijd beschouwd als een van de meest geavanceerde normseries.
Alle EU-lidstaten hebben de Eurocodes opgenomen in hun regelgeving. Naast veiligheid bieden de normen ook voordelen voor de markt. Door uniforme berekeningen en geharmoniseerde standaarden wordt internationaal samenwerken en aanbesteden eenvoudiger. Dit versterkt de concurrentiepositie van Nederlandse bouwbedrijven.
“De Eurocodes maken het mogelijk om effectief en veilig te bouwen, zelfs bij de meest complexe projecten”, zegt Walraven. Hij benadrukt dat de normen niet alleen duidelijkheid bieden, maar ook een belangrijke rol spelen in innovatie binnen de sector.
We zien dat steeds meer gebouwen worden aangepast of opnieuw worden gebruikt. De nieuwe generatie Eurocodes sluit daar beter bij aan.”
Herziening: tijd voor een nieuwe generatie
Na bijna 30 jaar intensief gebruik is het tijd voor een update van de Eurocodes. De nieuwe generatie, die in 2028 volledig gereed moet zijn, richt zich op eenvoud, toekomstbestendigheid en duurzaamheid.
Het herzieningsproces is omvangrijk: tien normen, verdeeld over 59 delen, beslaan samen meer dan 5000 pagina’s. Een belangrijke focus ligt op het verduurzamen van de bouwsector. Denk aan circulair bouwen, herbestemming van bestaande gebouwen en het verminderen van milieubelasting. Ook veiligheid blijft een prioriteit. Voor bestaande bouw biedt de NEN 8700-serie een goed kader. “We zien dat steeds meer gebouwen worden aangepast of opnieuw worden gebruikt. De nieuwe generatie Eurocodes sluit daar beter bij aan,” voegt Walraven toe.
Van bouwkeet naar internationale standaarden
Walraven is al sinds 1990 betrokken bij de ontwikkeling van de Eurocodes. Als hoogleraar aan de TU Delft en voorzitter van de normcommissie TGB Plenair heeft hij een belangrijke rol gespeeld in het vormgeven van constructieve veiligheid in Nederland en daarbuiten.
“Vroeger regelden we alles op de bouwplaats, vaak met een kop koffie in de keet”, vertelt hij. “Dat had zijn charme, maar het was niet altijd goed. Nu hebben we duidelijke normen die iedereen volgt. Dat voorkomt niet alleen fouten, maar maakt projecten ook efficiënter.”
De normen evolueren mee met nieuwe technologieën en bouwmethoden. Walraven wijst op het gebruik van geavanceerde software en modellering, waardoor complexe berekeningen sneller en nauwkeuriger worden uitgevoerd. “Het is fascinerend hoe wetenschap de praktijk versterkt."
In Duitsland wordt nog steeds veel beton meter voor meter gestort, terwijl wij in Nederland met prefab-elementen werken.”
Nationale bijlage per land verschillend
Hoewel de Eurocodes in heel Europa gelden, zijn er wel degelijk verschillen per land. Walraven noemt het gebruik van prefab-elementen als voorbeeld. “In Duitsland wordt nog steeds veel beton meter voor meter gestort, terwijl wij in Nederland met prefab-elementen werken. Dat is mogelijk omdat dergelijke beslissingen zijn vastgelegd in Nationale Bijlagen. Denk bijvoorbeeld ook aan het draagvermogen van een dak met betrekking tot sneeuwval, het is logisch dat ze dat in Griekenland anders regelen dan in Noorwegen.”
Een ander voorbeeld is het gebruik van Hoogovens cement, dat ontstaat door slak van de staalproductie door het cement te mengen. Dit maakt het cement duurzamer en sterker. “Daar doen we ons voordeel mee, want de rest van de wereld gebruikt Portland cement. De Oosterscheldebrug is daar een mooi voorbeeld van. Het project laat zien wat mogelijk is met innovatieve technologie en goede samenwerking.”
Samenwerking is ook goed zichtbaar in de normcommissie TGB Plenair. “Het zijn niet alleen architecten of ingenieurs, maar ook aannemers en producenten. Dat brede draagvlak zorgt ervoor dat de normen goed aansluiten op de praktijk”, legt Walraven uit.
De rol van NEN in het proces
De Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut (NEN) coördineert de ontwikkeling van normen in Nederland. Hoewel NEN zelf geen normen opstelt, brengt de organisatie belanghebbenden samen en zorgt zij voor consensus.
Naast coördinatie biedt NEN ondersteuning aan gebruikers van normen. Denk aan trainingen, praktijkgidsen en advies. Dit geldt ook voor de Eurocodes. NEN faciliteert de implementatie van de nieuwe generatie en nodigt partijen uit om bij te dragen aan het herzieningsproces.
Walraven benadrukt dat de betrokkenheid van de sector essentieel is: “Normen moeten leven in de praktijk. Dat lukt alleen als iedereen zich gehoord voelt en de normen kan toepassen.”
De bouwsector moet leren omgaan met de uitdagingen van herbestemming en renovatie. Daar ligt een enorme kans.”
Een blik op de toekomst
De herziening van de Eurocodes biedt kansen om de bouwsector naar een hoger niveau te tillen. Walraven ziet vooral mogelijkheden in duurzaamheid en digitalisering. “Met betere data en modellen kunnen we gebouwen ontwerpen die niet alleen veiliger, maar ook duurzaam en circulair zijn.”
Ook de focus op bestaande bouw is volgens hem essentieel. “De bouwsector moet leren omgaan met de uitdagingen van herbestemming en renovatie. Daar ligt een enorme kans.” Hoewel het werk aan de nieuwe normen nog jaren in beslag neemt, is Walraven optimistisch. “Het is een pittige klus, maar de uitkomst zal de bouwsector sterker en toekomstbestendiger maken.”
Dit artikel is gesponsord door NEN.
