Het Rijksvastgoedbedrijf – verantwoordelijk voor de renovatie en beheerder van deze kazerne – heeft in Apeldoorn voor het eerst gebruikgemaakt van het SolarEis-systeem. Innovatief, duurzaam én efficiënt.

Het systeem is nu een jaar in gebruik en functioneert nagenoeg probleemloos, stelt Mathieu Rietmann van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) tevreden vast. Als engineer/adviseur installatietechniek was hij medeverantwoordelijk voor het ontwerp van alle installaties in het vernieuwde Defensie-gebouw. De bijzonderheid van het SolarEis-systeem? Rietmann: “De ijsbuffer maakt het wel uniek. Het ontwerp van het pand bestond al een tijd, niet het systeem. In 2013 is begonnen met het oorspronkelijke ontwerp voor het gebouw, waarna het even op de plank is blijven liggen.”

Toen het in 2018 een vervolg kreeg, ontstonden plannen om het SolarEis-systeem toe te gaan passen in dit gebouw. “We kwamen in contact met SolarEis, de leverancier van het systeem. Het leek ons een perfect systeem voor het nieuwe lesgebouw op de Koning Willem III kazerne.

Vijf natuurlijke energiebronnen

Voor de verwarming en verkoeling van het pand maakt het SolarEis-systeem op de meest economische manier gebruik van vijf natuurlijke energiebronnen: zon, lucht, aarde, water en ijs. Het is een gesloten en klimaatneutraal warmte- en koudeopslagsysteem. “Het systeem monitort 24/7 waar het meest strategisch energie kan worden onttrokken en/of opgeslagen”, aldus Rietmann.” In tegenstelling tot een open bodemenergiesysteem hadden we voor dit systeem geen vergunningen nodig. Bovendien neemt SolarEis veel minder ruimte in.”

Kristallisatie-warmte

In de koudevraagperiode – dus wanneer behoefte is aan koelte in het lesgebouw – kan het ijs in de buffer logischerwijs worden ingezet voor verkoeling. Tijdens de warmtevraagperiode – met name in de wintermaanden dus – selecteert de warmtepomp energie uit de absorber of de ijsbuffer.

Warmte halen uit ijs klinkt als een paradox, maar dat kan prima. Tegen het einde van de warmtevraagperiode onttrekt het systeem energie aan de ijsbuffer. Daardoor daalt de temperatuur tot het vriespunt. Bij het bereiken van het vriespunt – van vloeibaar naar vast dus – komt energie vrij: kristallisatie-warmte.

Steven van Berkel, medewerker werktuigbouwkunde en gespecialiseerd in installatie- en klimaattechniek en collega van Rietmann, houdt zich voornamelijk bezig met het onderhoud van installaties in vastgoed. In die hoedanigheid kent hij het SolarEis-systeem. “Wanneer een nieuw of gerenoveerd pand in gebruik is genomen, komt het op mijn bord. In het algemeen geldt: voor normale storingen wordt rechtstreeks contact gezocht met een installateur, maar bij gecompliceerde storingen ben ik (of een collega) het eerste aanspreekpunt.”

Monitoring

Omdat het SolarEis-systeem voor het Rijksvastgoedbedrijf een nieuwe toepassing is, heeft Van Berkel nauw contact met de installateur en de leverancier. “We kijken naar de voortgang van de prestaties. Is het systeem storingsvrij? Is het energetisch rendabel genoeg? Functioneert het volgens de ontwerpgegevens, of moet er worden bijgestuurd? Juist vanwege het natuurkundige aspect is het een mooi systeem: er wordt gebruiktgemaakt van energie die vrij komt bij faseovergangen. Mathieu Rietmann zit trouwens ook vaak bij dit overleg. Deze monitoring is belangrijk, omdat we het mogelijk ook willen toepassen in andere gebouwen van onze grote vastgoedportefeuille. Wij weten nu uit ervaring dat het systeem erg betrouwbaar is.”

Uiteenlopend vastgoed maakt het interessant

Van Berkel, die net als Rietmann Arnhem als standplaats heeft, vindt die diversiteit aan gebouwen, installaties en projecten bij het RVB een van de mooie aspecten van zijn vak. “Het interessante van Defensie is dat er operationele belangen zijn, met andere eisen op het gebied van veiligheid dan een gemiddeld gebouw. Daarnaast kom ik ook graag in rechtbanken, gevangenissen en andere overheidsgebouwen. Het is telkens een andere invalshoek.”

Voorloper

Ook Rietmann houdt van de afwisseling en vindt het fijn dat er een behoorlijke vrijheid van ontwerpen is. “Als je het goed weet te onderbouwen mag je allerlei nieuwe dingen proberen. Dus het gaat verder dan puur de beproefde methodes. Ik vind ook dat je als grootste vastgoedbedrijf van het land een voorloper moet willen zijn op het gebied van werktuigbouwkundige installaties. Zoals het SolarEis-systeem.’’

Voor meer informatie over de techniek achter het rijksvastgoed en aanbod van het RVB, ga naar techniekachterrijksvastgoed.nl.

Dit artikel is gesponsord door Het Rijksvastgoedbedrijf.