Wet kwaliteitsborging (Wkb): Wat gaat er veranderen?

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen heeft drie doelen:

1. Verbetering van de (borging van) bouwkwaliteit.
2. Verbetering van de positie van de consument.
3. Stimulering van kwaliteitsverbetering en faalkostenvermindering.

Het uiteindelijke doel van de Wkb is dat de consument minder last krijgt van gebreken en constructiefouten bij nieuwe gebouwen. Private kwaliteitsborgers moeten ervoor zorgen dat de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht worden verbeterd. Daarnaast kunnen opdrachtgevers aannemers in principe aansprakelijk houden voor alle gebreken die na de bouw opspelen.

Wat gaat er veranderen met de invoering van de Wkb?

Je kunt de veranderingen vanaf 1 januari 2022 opdelen in vier onderwerpen:

1.  Dossiervorming
Als de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen ingaat, moeten aannemers een dossier opbouwen. In dit dossier staat informatie over alle fasen van het bouwtraject, van begin tot eind. Met dit dossier kan de aannemer laten zien dat tijdens de bouw aan het bouwcontract en aan het bouwbesluit is voldaan.

2.  Toezicht
Na 1 januari 2022 checkt een private, onafhankelijke kwaliteitsborger de kwaliteit van bouwwerken. Nu is kwaliteitsborging nog een taak van gemeenten. Om een eenduidige lijn in de controles te trekken, wordt deze verantwoordelijkheid overgeheveld van de gemeenten naar de kwaliteitsborgers. Zij moeten onafhankelijk zijn. Kwaliteitsborgers moeten in een openbaar register staan. De kwaliteits- borger beoordeelt of het bouwwerk voldoet aan het bouwbesluit. Niet alleen na de oplevering, maar ook tijdens het bouwproces.

3.  Aansprakelijkheid
Zijn er gebreken na de oplevering? Dan is de aannemer aansprakelijk. Ook als het gebreken zijn die de opdrachtgever had kunnen zien bij de oplevering. De aannemer is niet aansprakelijk als het gebrek niet zijn schuld is, bijvoorbeeld als het is ontstaan door een ontwerpfout.

4.  De 5%-regeling
Met de 5%-regeling mag de consument 5% van de aanneemsom in depot stellen bij de notaris, totdat zeker is dat het bouwwerk correct is opgeleverd. Komen er gebreken aan het licht, dan kan de consument dit gedeelte achterhouden totdat de aannemer de tekortkomingen heeft hersteld.

Nu is het nog zo dat de notaris na drie maanden het bedrag aan de aannemer mag overmaken, zonder toestemming van de consument. Na de ingang van de Wkb gaat dit iets anders. De aannemer moet dan zelf schriftelijk aan de consument en de notaris vragen of de 5% in depot blijft of wordt uitgekeerd. Als de consument niet binnen drie maanden reageert, mag de notaris het geld overmaken naar de aannemer – ook als de consument hier geen expliciete toestemming voor heeft gegeven.

Wat betekent de Wkb voor de toekomst van de bouw?

De Wkb gaat veel gevolgen hebben voor bouwbedrijven. Alleen al het feit dat deze wet in het leven is geroepen om consumenten beter te beschermen, betekent dat de bouw de boel flink anders moet aanpakken om aan de nieuwe regels te voldoen. Een duidelijke documentatie van processen is de basis voor de nieuwe aanpak. Als bouwbedrijf moet je je dus het volgende afvragen: heb ik de juiste tools in handen om de data overzichtelijk vast te leggen en te beheren?

Welke voorbereidingen moet ik doen voor de Wkb?

De invoering van de Wkb is een mooie kans om je processen en documentatie te digitaliseren. Als het toch anders moet, kun je beter direct doorpakken. Daarnaast is het onmogelijk om aan de eisen van de Wkb te voldoen als je je zaken niet op orde hebt. Archiefkasten vol documenten en gebrekkige communicatie tussen aannemer en opdrachtgever zijn echt niet meer van deze tijd. Gelukkig kunnen deze belemmeringen worden opgelost met digitalisering. Daarom bespreken we vier voordelen van een digitale transformatie van je bouwbedrijf:

1.  Efficiency verhogen
Digitaliseren is een goede manier om je efficiency te verhogen. Efficiency draait om het bereiken van je doel met zo weinig mogelijk middelen. Het is wel cruciaal dat je hierin niet doorslaat: bij het verhogen van de efficiency moet de kwaliteit hetzelfde blijven of zelfs hoger worden. Kostenbesparing is dus prima, maar niet ten koste van de kwaliteit van je product.
Daarom is het digitaliseren van de papierwinkel vaak een eerste stap naar het verhogen van de efficiency. Een simpel voorbeeld: iedereen gebruikt na digitalisering dezelfde versie van een bouwtekening, of je nu op de bouwplaats staat of op kantoor werkt. Daarnaast staat alle informatie online in de cloud, waardoor je overal toegang hebt tot offertes, facturen en contracten.En: je hoeft niet meer te printen. Je werkt met een digitaal pakket in principe papierloos, omdat je altijd en overal bij de laatste versie van je documenten kunt. Vraagt de kwaliteitsborger om een specifiek document? Dan tover je dat zo tevoorschijn.

2.  Processen standaardiseren
Als je ieder document weer op een leeg A4’tje begint, ben je veel tijd aan het verdoen. Je kunt veel standaardiseren. Dit doe je door te werken met een template of sjabloon. Wanneer je een template hebt voor bijvoorbeeld offertes en facturen, hoef je zelf alleen nog maar de details in te vullen.
Dat is niet alles. Je kunt ook hele processen standaardiseren. Je kunt een workflow opzetten voor het indienen declaraties of zelfs voor een heel bouwproject. Een geautomatiseerd systeem verlicht administratieve lasten, scheelt tijd en voorkomt fouten in het proces. Je kunt iedere volgende stap pas nemen als de vorige stap correct is afgerond. Met goede workflows houd je je automatisch aan de eisen van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Zo kun je ook makkelijk het verplichte dossier opstellen en bijhouden: je weet precies waar welk document staat en waar het thuishoort in het gehele proces.

3.  Ketensamenwerking optimaliseren
Om de Wkb goed te kunnen uitvoeren, moet de samenwerking in de keten optimaal verlopen. Geïntegreerd werken en communicatie is de sleutel tot een georganiseerd proces en een naadloze aansluiting tussen opdrachtgever, aannemer en kwaliteitsborger is topprioriteit. Als je de processen op elkaar kunt laten aansluiten, optimaliseer je de samenwerking in de keten. Hierbij is het belangrijk dat het helder is wie waarover de verantwoordelijkheid heeft.

4.  Inzicht en overzicht
Het digitaliseren van processen heeft nog een flink voordeel: het zorgt voor inzicht. Doordat je alle data kunt zien, kun je ook meten. Gedigitaliseerde bedrijfsprocessen kun je gebruiken om kritieke prestatie-indicatoren (KPI’s) op te stellen: meetbare variabelen waarmee je de prestaties van je bedrijf kunt bijhouden. Vervolgens kun je de actuele voortgang van je KPI’s volgen met dashboards.
Het belangrijkste voordeel hiervan als de Wkb wordt ingevoerd: je hebt overzicht. Met de juiste dashboards kun je real-time zien wat de status van een project is. Heeft de kwaliteitsborger een vraag? Dan heb jij het overzicht om daar een concreet en duidelijk antwoord op te geven.

Bedrijfsprocessen digitaliseren

Het uiteindelijke doel van de nieuwe wet is dat de consument minder last krijgt van gebreken bij een nieuw, verbouwd, onderhouden of gerenoveerd gebouw. Met de Wkb komt er meer verantwoordelijkheid bij de aannemer te liggen. Tegelijkertijd verhoogt de Wkb in principe de kwaliteit van bouwwerken. Dat is dan weer positief voor aannemers, want zij zien bij een goede opvolging van de wet dat de faalkosten omlaag gaan, marges vergroot worden en dat opdrachtgevers tevreden zijn over het geleverde werk.
Als bouwbedrijf kun je het beste de Wkb tackelen door processen te digitaliseren. Met het digitaliseren van je bedrijfsprocessen zorg je voor een verhoogde efficiency, standaardisatie van processen, optimalisering van de ketensamenwerking en tenslotte krijg je inzicht en overzicht.

Dit artikel is gesponsord door AFAS.