De geschiedenis van geprefabriceerde bouwmethoden gaat terug tot de negentiende eeuw, toen industriële processen voor het eerst werden toegepast in de bouwsector. Toch kwam prefab beton pas in de tweede helft van de twintigste eeuw op grote schaal in gebruik, met name in periodes van wederopbouw en snelle verstedelijking.
In Nederland speelde prefab beton bijvoorbeeld een cruciale rol bij de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog, toen snel en goedkoop woningen moesten worden gebouwd om het woningtekort aan te pakken. “De laatste decennia zien we een hernieuwde en stijgende interesse in prefab beton”, vertelt Ronald Keurntjes, algemeen directeur van Bestcon.
Flexibele bouwmethoden
“Dit komt door de veranderende eisen op het gebied van duurzaamheid, energie-efficiëntie en kostenbesparing, maar ook door de vraag naar meer flexibele bouwmethoden en het groeiende tekort aan vakmensen in de bouw. In de woning- en utiliteitsbouw bieden we als prefab beton-sector namelijk een breed scala aan voordelen die aansluiten bij de huidige vraagstukken van de bouwsector.”
Keurntjes somt de voordelen van prefab beton op. “Eén van de belangrijkste voordelen is de snelheid van het bouwproces. Omdat de betonnen elementen vooraf in de fabriek worden geproduceerd, kunnen de bouwactiviteiten op de locatie aanzienlijk worden versneld. Dit betekent minder vertraging door weersomstandigheden en een betere planning van het bouwproces. Voor de woningbouw, waar snel handelen essentieel is gezien de huidige woningcrisis, biedt prefab beton een directe oplossing om woningen sneller op te leveren zonder in te boeten op kwaliteit.”
Constante kwaliteit
In een gecontroleerde fabrieksomgeving kan prefab beton met een hoge mate van precisie worden geproduceerd. Keurntjes: “Dit zorgt voor een constante kwaliteit van de elementen, wat de duurzaamheid en levensduur van de constructie ten goede komt. Er is ook veel minder afval op de bouwplaats zelf. Afmetingen en vormen kunnen met precisie worden berekend, wat zorgt voor minder verspilling van materialen. Door minder afhankelijk te zijn van weersomstandigheden en door een efficiënter bouwproces, kunnen projecten sneller en met minder personeel worden gerealiseerd. Dit maakt prefab beton een kostenefficiënte keuze, vooral voor grote bouwprojecten zoals appartementencomplexen of hotels.”
Vervuilers
De bouwsector is verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de CO₂-uitstoot wereldwijd. “Daarom is er dringend behoefte aan duurzamere bouwmethoden”, weet Keurntjes. “Prefab beton kan hierin een steeds belangrijkere rol gaan spelen. We bouwen voor de eeuwigheid, om het te laten staan. We kunnen de elementen hergebruiken door re- en demontabel te bouwen. En als we daar niet voor (kunnen) kiezen, dan kunnen we alsnog het element vermalen tot granulaat om het weer opnieuw te gebruiken. Ik durf dat wel duurzaam te noemen.”
Prefab beton kan daarnaast bijdragen aan een lagere CO₂-uitstoot tijdens het bouwproces. “Door efficiëntere productiemethoden kunnen energieverbruik en grondstoffenverspilling worden beperkt. Daarnaast zijn onze leveranciers van grondstoffen, met name het cement, bezig om te kijken of deze grondstoffen duurzamer – dus met minder CO₂-uitstoot – geproduceerd kunnen worden. Ook wordt er veel onderzoek gedaan naar alternatieve bindmiddelen.”
Urgentie
De woningmarkt in Nederland staat momenteel onder druk. Het woningtekort blijft stijgen, en de noodzaak om betaalbare en duurzame woningen te bouwen, is urgenter dan ooit. De overheid streeft ernaar om jaarlijks minimaal honderdduizend woningen te bouwen om aan de groeiende vraag te voldoen. Hoe kijkt Keurntjes naar die opgave? “Ik ben ervan overtuigd dat prefab beton hier een veelbelovende oplossing biedt. Vooral in stedelijke gebieden, waar ruimte schaars is en er snel gebouwd moet worden, biedt prefab beton kansen om projecten op een efficiënte en kostenbesparende manier te realiseren. Bij Bestcon hebben we tal van projecten gerealiseerd die dit onderbouwen. Ik noem 70Lux in Zoetermeer, Het Dok in Amsterdam en Hof 36 in Leiden. Stuk voor stuk geweldige projecten die de kracht van prefab beton in de hoogbouw onderschrijven.”
Keurntjes is overigens fan van prefab in het algemeen. “Houtskeletbouw bijvoorbeeld is momenteel hip & happening. Voor hoogbouw denk ik toch echt dat prefab beton het beste materiaal is. Bij de uitdaging die er ligt in relatie tot het woningtekort moeten we alle zeilen bijzetten. We hebben alle bouwmethoden hard nodig. Laten we vooral per project bekijken wat de beste oplossing is. We dienen tenslotte met elkaar hetzelfde doel.”
De milieuzones vormen een uitdaging. Geëlektrificeerde voertuigen lijken de oplossing, maar ook op dat gebied zijn er nog veel vragen. ”
Kanttekeningen
Hoewel prefab beton veel voordelen biedt, zijn er ook enkele kritische kanttekeningen. Het transport van prefab betonnen elementen naar de bouwplaats kan bijvoorbeeld zorgen voor logistieke uitdagingen en extra kosten. Ook op het gebied van personeel zijn er zorgen. Keurntjes: “De milieuzones vormen een uitdaging. Geëlektrificeerde voertuigen lijken de oplossing, maar ook op dat gebied zijn er nog veel vragen. Hoe ver kun je bijvoorbeeld elektrisch rijden met het gewicht dat wij moeten vervoeren? En ja, het personeelstekort vraagt ook aandacht. Nu er plannen zijn om de arbeidsmigratie een halt toe te roepen, zullen we Nederlanders bereid moeten vinden. Robotisering is slechts een deel van de oplossing. Dus ook op het gebied van arbeid liggen er nog uitdagingen.”
Toch is Keurntjes positief en enthousiast over de toekomst. “Ja, de bouwopgave is groot en de uitdagingen op het gebied van duurzaamheid vragen veel van ons. Maar ik ben ervan overtuigd dat wanneer we als industrie de doelstellingen uit het Parijsakkoord kunnen realiseren, we een zonnige toekomst tegemoet gaan. Voor mij staat daarbij één ding als een paal boven water: we kunnen het niet zonder prefab beton.”
Dit artikel is gesponsord door Bestcon.
