De labels voor de betonnen keerwanden van Bosch Beton lopen van label A++ (de duurzaamste optie met de minste CO₂-uitstoot) tot en met label G (de minst duurzame keuze). Daarmee is deze methodiek vergelijkbaar met die van de energielabels voor onder meer auto’s en elektrische apparaten. CO₂-labels laten heel concreet per toegepaste betonreceptuur zien hoe hoog de CO₂-uitstoot is. Aannemers en opdrachtgevers die werk willen maken van duurzaam bouwen kunnen aan de hand van de labels precies zien hoeveel CO₂ ze met de meest duurzame keerwanden kunnen besparen.

CO₂-impact eenvoudig weergeven

De kracht van de systematiek zit in de eenvoud, zegt Brechtje van den Beuken, ceo van Bosch Beton. “Er zijn veel goede initiatieven, maar het is lastig om door de bomen nog het bos te zien voor bouwers en partijen die de bestekken schrijven. Uiteindelijk moet ons gezamenlijk doel zijn om de CO₂-uitstoot te reduceren. Als we dat kunnen vangen in een te verifiëren CO₂-berekening van een project of product, krijg je een goede gezamenlijk én overkoepelende gedeelde rekentool.”

Met de rekentool die Bosch Beton heeft ontwikkeld, kan het bedrijf voor zijn klanten berekenen hoeveel CO₂-uitstoot er is gemoeid met het totale aantal en de typen producten die ze afnemen: van grondstofextractie, transport naar de bouwplaats, plaatsing tot en met het einde van de levenscyclus.

Nieuwe standaard

CO₂-labels zijn een transparanter meetinstrument dan de milieukostenindicator (MKI), betoogt Van den Beuken. Gaat het om het toepassen van de MKI voor beton, dan ziet ze veel discussie over de achterliggende rekenmethode en de wijze waarop alternatieve grondstoffen gewogen moeten worden.

Er zijn al meer leveranciers die CO₂-labels hebben ingevoerd. Je ziet ze bijvoorbeeld op wasmachines, kachels of ruiten. Voor beton is zo’n CO₂-label nieuw, zegt Van den Beuken. Ze hoopt dat de systematiek die Bosch Beton heeft geïntroduceerd uitgroeit tot nieuwe standaard die breed gedragen gaat worden in de bouwsector, maar ook bij opdrachtgevers en overheid.

Duurzaamheid tastbaar maken

Bedrijven kunnen de informatie volgens Van den Beuken prima gebruiken als input voor de duurzaamheidsrapportages die ze moeten gaan maken als uitvloeisel van een nieuwe Europese richtlijn: de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD).

Opdrachtgevers zouden reductie van CO₂-uitstoot mee kunnen nemen in hun gunningscriteria. “Aannemers die bij aanbestedingen de meeste CO₂-reductie weten te realiseren krijgen bijvoorbeeld voorrang bij de gunning.” Duurzaamheidsaspecten spelen nu ook al mee in aanbestedingen, maar in de ogen van Van den Beuken is prijs nog te vaak de doorslaggevende factor. Gesprekken met beleidsmakers maakten haar duidelijk dat ze het ingewikkeld vinden om de milieu-impact op een goede manier te laten meewegen in de uitvraag, omdat ze niet weten welke maatstaf ze moeten hanteren.

Low Carbon Concrete Routemap

“Ik zeg altijd: houd het heel simpel. Vraag aan aannemers om aantoonbare reductierealisatie van een bepaald percentage CO₂-uitstoot en gun degene met de meeste reductie een fictieve korting op hun aanbieding. Die worden dan geprikkeld om het op allerlei manieren beter te doen en breder te kijken. Als dat belangrijk wordt en beloond wordt, gaat men er ook naar handelen.”

De opzet van de CO₂-labels voor de producten van Bosch Beton is gebaseerd op de routekaart van de Britse Low Carbon Concrete Group (LCCG), een breed samenwerkingsverband op het gebied van beton en cement, opgezet door de Britse bouwbranche. Deze Low Carbon Concrete Routemap onderzoekt hoe we beton kunnen blijven gebruiken, maar tegelijkertijd kunnen werken aan een koolstofarme toekomst met zo min mogelijk belasting voor het milieu.

Van den Beuken ziet de methodiek van CO₂-labels, die dus geënt is op het Britse onderzoek, als een eerste aanzet. “Als branche moeten we kijken hoe we dit nog breder kunnen trekken. Er zijn al mooie ontwikkelingen gaande. Als het een standaard wordt voor de hele branche, zal die ook continu geüpdatet moeten worden. Het mooie is wel dat je een nieuw product met deze methodiek snel kunt voorzien van een label, waardoor je makkelijk het onderscheid kunt maken.”

Op weg naar volledig cementvrije keerwanden

De invoering van CO₂-labels is voor Bosch Beton een logische  vervolgstap op de weg naar verduurzaming. De prefab betonproducent werkt daar op alle fronten aan. Zo is de nieuwe fabriek in Barneveld, waar het bedrijf in 2019 zijn intrek nam, opgezet om zo duurzaam en energieneutraal te kunnen produceren. Ook zijn de eerste projecten emissieloos op de bouw geleverd.

De grootste winst om de CO₂-uitstoot terug te dringen zit in het verminderen van de hoeveelheid cement in de betonmengsels. Het grootste deel van de emissie komt immers van cement. Voor Bosch Beton is het ultieme doel dan ook om volledig cementvrije keerwanden te produceren. Dat doet het bedrijf door het aandeel cement in vijf stappen steeds verder uit te bannen.

Bosch Beton is goed op weg. Sinds 1 februari 2023 is een derdegeneratiebetonmengsel geïntroduceerd, dat al voor vijftig procent cementvrij is. Dat is nu de nieuwe standaard voor alle infratoepassingen, waarvoor het bedrijf geen extra kosten rekent. “Duurzaamheid hoeft niet duurder te zijn. We willen aantonen dat duurzaamheid met de juiste intrinsieke motivatie haalbaar en betaalbaar is”, aldus Van den Beuken.

'Beton op prestatie'

Overigens is Bosch Beton al in staat om geopolymeer keerwanden te produceren die volledig cementloos zijn. Het gaat onder meer om kleine water- en grondkeringen die op dit moment alleen nog maar in pilots kunnen worden toegepast. Zo kan er alvast ervaring mee worden opgedaan.

De huidige wet- en regelgeving is nu nog een belemmering voor verdere verduurzaming, merken ze bij Bosch Beton. Die loopt achter omdat er nog geen normen zijn voor volledig cementloze constructieve keerwanden. Van den Beuken is blij dat er vanuit het Betonakkoord een aanpak ligt om innovaties versneld op te schalen. Door de richtlijn ‘Beton op prestatie’ wordt het mogelijk om in de toekomst constructieve geopolymeer keerwanden breder toe te gaan passen in meerdere projecten. Dit artikel is gesponsord door Bosch Beton.

Dit artikel is gesponsord door Bosch Beton.