Hoe heftig het voorbeeld ook is, maar wanneer Barry Engelen van Topcon Positioning Nederland wordt gevraagd naar het belang van monitoring in de bouw en infra, noemt hij steevast het ongeluk met de brug in de Italiaanse stad Genua. Wie met enige regelmaat het nieuws volgt, kan zich de beelden van de ingestorte Morandibrug over de Polcevera waarschijnlijk goed herinneren. Bij dit brugdrama in augustus 2018 kwamen 43 mensen om het leven. De oorzaak: ontwerpfouten, slecht onderhoud, gebrekkige controles, geen monitoring. Engelen: "Wereldwijd hebben we de afgelopen jaar meer dan honderd soortgelijke voorvallen gehad met een geschatte schade van in totaal 25 miljard euro. Nog erger natuurlijk is het aantal dodelijke slachtoffers, bij elkaar meer dan 300."
Risico beperken
Onbekende geologische omstandigheden, een verkeerde constructie of een verkeerde wijze van uitvoeren van een constructie: zonder monitoring kan het soms vreselijk mis gaan, wil Engelen er mee zeggen. De ingestorte brug in Genua was gelukkig een uitzondering, feit blijft dat het belangrijk is om het risico van schade en overlast tijdens bouw- en onderhoudswerkzaamheden tot een minimum te beperken. Door real time monitoring in te zetten, kunnen in een werkproces tijdig maatregelen worden getroffen om schade en vertraging te voorkomen.
Heipalen en damwanden
De techniek van Topcon meet tot op de millimeter nauwkeurig hoe een gebouw erbij staat voordat in de nabije omgeving gebouwd wordt. Je begint dus met een nulmeting. Monitoring maakt vervolgens inzichtelijk wanneer verzakkingen en-/of scheuren van bouwwerken kunnen ontstaan na het slaan van bijvoorbeeld heipalen of damwanden, aldus Engelen. Delta Solutions kan worden ingezet bij nieuwbouw en onderhoudswerkzaamheden. Engelen: "Je kunt monitoring gedurende de gehele levenscyclus van een bouwwerk toepassen. Je kunt zelf bepalen welke interval je gebruikt."
Nederlandse bruggen
Zo wordt het systeem van Topcon momenteel veel gebruikt bij het monitoren van bruggen. "Nederland heeft heel veel bruggen van 60 à 70 jaar oud. Je wilt weten in hoeverre ze nog geschikt zijn voor hun doel. Een paar keer per jaar wordt zeer nauwkeurig bekeken of alles nog goed functioneert, of er geen onderdelen los zitten of verzakkingen zijn. Dat kun je heel goed meten aan de hand van positiebepaling."
Dit systeem geeft direct een alarmsignaal af zo gauw een sensor een minimale afwijking constateert.”
Het systeem is ook heel geschikt bij het boren van tunnels voor metrolijnen of andere grote, infrastructurele werken, het maken van fundaties, het slaan van heipalen of damwanden, het dempen van een gracht of juist het uitgraven van een eerder gedempte gracht. Engelen: "Het is simpel: als je ergens graaft, zand weghaalt, water wegpompt of iets anders in de ondergrond gaat doen, weet je dat er ergens anders iets kan gaan verzakken. Met monitoring kun je veel schade voorkomen. Neem een simpel voorbeeld in Gouda waar een aannemer bezig was met grondwerkzaamheden zonder monitoring. De grond was behoorlijk zompig. Na een paar uur waren er al scheuren van zo'n tien centimeter ontstaan bij huizen in de directe omgeving. Te laat dus. Zoiets levert altijd gedoe op: extra kosten, extra bouwtijd, discussies over verzekeringen. Het werk is direct stilgelegd, vervolgens is besloten om de werkzaamheden voort te zetten onder de voorwaarde dat er een real-time monitoringsysteem zou worden geïnstalleerd. Dit systeem geeft direct een alarmsignaal af zo gauw een sensor een minimale afwijking constateert. Zo kan je direct ingrijpen en de werkzaamheden op een dusdanige manier aanpassen dat er geen schade ontstaat."
Rijksweg A16 Rotterdam
Bij de aanleg van de A16 Rotterdam, een nieuwe rijksweg van 11 kilometer lang tussen de A13 en de A16, wordt uitgebreid gemonitord, aldus Engelen. Het werk wordt gedaan door De Groene Boog, een consortium van een aantal grote bedrijven. Naast de aanleg van de weg bestaat dit project ook uit de bouw van verschillende kunstwerken, denk aan viaducten. Engelen: "Dit is een grootschalig project waarbij huizen in de omliggende omgeving gemonitord moeten worden. Ook worden bepaalde brugdelen op dusdanige wijze over de weg "geschoven", dat de brugpijlers in de gaten gehouden moeten worden. Wij bieden in dit geval een integrale monitoring."
Meer doen met minder
De focus op monitoring is jaren geleden ontstaan toen Topcon zich meer en meer bewust werd van het feit dat grondstoffen een keer op raken en de wereldbevolking blijft groeien. Engelen: "Anders gezegd: we moeten meer doen met minder. Vanuit die visie hebben we vijf jaar geleden een aantal oplossingen ontwikkeld om bijvoorbeeld de faalkosten in de bouw naar beneden te krijgen. Hoe minder geld we verspillen, hoe meer geld we overhouden om te kunnen bouwen wat we daadwerkelijk willen bouwen. Door het optimaliseren van bouwprocessen voorkomen we faalkosten en vertragingen. Zo is de focus op monitoring ontstaan."
Punten scoren bij tender
Door monitoring kunnen aannemers bovendien meer punten bij de gunning van een tender verdienen, aldus Engelen. Het is niet ongebruikelijk dat de opdrachtgever tijdens een aanbesteding vraagt wat een aannemer gaat doen om de schade in de beïnvloedingssfeer van een bouwproject te voorkomen. Met de toepassing van bijvoorbeeld het Delta Monitoring Systeem van Topcon kun je schade voorkomen.
Delta Monitoring Systeem: zo werkt het
Een totaaloplossing voor het monitoren van deformaties: dat is het Delta Monitoring Systeem van Topcon in een notendop. Het systeem zorgt voor inzicht in de risico’s en de beheersing ervan tijdens de gehele levenscyclus van bouwwerken. Het systeem bestaat uit Delta Link, Delta Log en Delta Watch. Delta Link is een klein, lichtgewicht kastje dat is gekoppeld aan een total station, het daadwerkelijke meetapparaat dat is voorzien van verschillende sensoren. Dit kastje verzamelt beschermde en betrouwbare data. Met Topcon Delta Log, geïnstalleerd op de Delta Link unit, kun je total stations bedienen. Met Delta Log kun je bijvoorbeeld een monitorcyclus instellen en configureren. Delta Watch tenslotte verwerkt en analyseert de gegevens van (gerobotiseerde) total stations: water, geluid, trillingen en meer. Door permanente metingen kunnen voorspellingen worden gedaan. Partijen die betrokken zijn bij een project – van gemeente en Rijkswaterstaat tot een verzekeringsmaatschappij - kunnen de voor hen relevante data via een website ‘live’ bekijken.
Dit artikel is gesponsord door Topcon.
