Het is misschien wel meer een computer dan een bril. Gebruikers zetten hem weliswaar op hun hoofd en hij klemt met een elastiek als een reusachtig brillenkoord, maar de hardware is maar een deel van het verhaal. Zonder specifieke software kan een Hololens niets en is zijn drager stekeblind.

Dat weet Jan Visser van de BTE Groep ook wel. Net zo goed als dat hij beseft hoe groot de menselijke factor is bij het al dan niet succesvol implementeren van zo’n noviteit. Nadat de manager procesinnovatie ruim een jaar terug kennismaakte met het gadget van Microsoft tijdens een excursie van de betonvereniging, ging het bij hem broeien. Hij realiseerde zich dat de Hololens prima paste bij de digitale transitie die hij aanjaagt binnen de groep.

Weg met de meetlat en het potlood

“Bij veel dochterbedrijven van BTE werkt de engineeringsafdeling al wel in 3D, maar worden er voor de stappen daarna weer tekeningen uitgeprint aan de hand waarvan mallen worden getimmerd en wapeningskorven gevlochten en gelast. Staan mensen toch weer met een meetlat en potlood of krijtjes alles af te tekenen. Dat moet slimmer kunnen.” Dat dacht Visser al langer en daar zou die Hololens hem wel eens bij kunnen helpen. Hij besloot tot een eerste pilot bij Romein Beton.

(het verhaal gaat verder onder de foto)

Software-bouwer Atos bleek daarvoor over een handig platform te beschikken: AIR (Augmented Interactive Reality). Dat drapeert het 3D-model als het ware over het fysieke object in één beeld. Zo worden verschillen tussen ontwerp en uitvoering in één oogopslag zichtbaar.

Daarvoor moet het model aan het begin wel even goed worden gepositioneerd. Zodat de virtuele werkelijkheid daadwerkelijk één-op-één samenvalt met de fysieke werkelijkheid. Dat gaat best snel en het is volgens Visser niet nodig om de wapeningskorven en instortvoorzieningen die Romein Beton ermee controleert, precies waterpas te zetten. “Een wapeningskorf die uiteindelijk liggend in een mal moet komen, kun je rechtopstaand tegen een muur controleren. Vroeger hielden sommigen dan misschien de tekening schuin, nu kun je het model stap voor stap kantelen en in de juiste positie brengen. Dat kost hooguit een paar minuten.”

Naar voren halen

Maar daarna is de controle ook een fluitje van een cent. Om te kijken of bijvoorbeeld de instortvoorzieningen op de juiste plek zitten, worden die naar voren gehaald in het model. En daarna kunnen de wapeningsstaven zelf worden gecontroleerd. Of ze op de goede plek liggen en wel van de juiste dikte zijn.

(het verhaal gaat verder onder de foto)

Tijdens de inspectie loopt de kwaliteitsmedewerker met de bril op rondom het object dat hij moet controleren. Onderwijl activeert hij de gewenste functies met speciale handgebaren. Met de duim en wijsvinger naar elkaar bewegen is bijvoorbeeld de Hololens-variant van de klik met de computermuis. Openen van een nieuw scherm gebeurt door een samengebalde vuist langzaam te openen. Zo zijn er nog een paar specifieke gebaren die de Hololens herkent.

De software is gelukkig niet kieskeurig, stelt Visser verheugd vast. “Die interpreteert zowel de eeltige hand van een betonvlechter, een ranke dameshand als een klein kinderhandje. Je moet je gebaren alleen wel in het blikveld van de lens maken, anders ziet hij ze niet. Als mensen na de eerste onwennige minuten enthousiast worden, zie je vaak dat ze steeds wildere gebaren en vingerknippen gaan maken. Steeds vaker ook buiten beeld. Maar dan ziet de Hololens niets en gebeurt er dus ook niets."

Beginnersfout

Een andere bekende beginnersfout die vroeg of laat een keer langskomt is de vraag hoe je kunt inzoomen. Het antwoord is van een ongelofelijke eenvoud: loop naar het object toe en het wordt vanzelf groter. Visser: “Net als in de echte wereld. Het ís natuurlijk ook de echte wereld. Alleen voegt de Hololens daar een laag aan toe. Dat is het mooie van augmented reality.”

Romein Beton beschikt op dit moment over welgeteld één exemplaar van de Hololens. Die is vooral bij de kwaliteitsdienst in gebruik en vanwege corona eigenlijk maar bij één medewerker van die afdeling. Dat is natuurlijk te weinig voor serieuze digitalisering, weet Visser ook. Maar zowel binnen Romein Beton als bij de zusterbedrijven van de BTE Groep ontstaan er steeds meer ideeën om de lens in te zetten. En hij verwacht ook dat er al snel meer apparaten de organisatie zullen binnensijpelen.

Tegelijkertijd waakt hij er wel voor dat het niet te snel gaat. Het is toch zonde als zo’n apparaat van drie tot vierduizend euro ongebruikt in de kast ligt omdat mensen teleurgesteld zijn omdat hij niet doet wat ze hoopten en ze hem met verkeerde verwachtingen hebben aangeschaft.

Wetmatigheid

Een oude wetmatigheid uit de wereld van automatisering en digitalisering geldt namelijk onverkort: de snelheid wordt altijd drastisch overschat en de impact steevast onderschat. Oftewel: het duurt veel langer dan gedacht voordat de voordelen van een nieuw systeem volledig worden benut. Dat is bij de Hololens volgens Visser niet anders. “Je moet mensen echt wel de kans geven om eraan te wennen. Die tijd gunnen we ze ook echt. Als die collega van een andere afdeling die bril een keer in de pauze opzet en langs zo’n wapeningskorf loopt, gaat hij vanzelf nadenken voor de mogelijkheden voor zijn eigen werkzaamheden. Dan komen de toepassingen vanzelf, blijkt automatisering leuk in plaats van een bedreiging en dan kom je bijna spelenderwijs bij dat papierloze bedrijf waarover iedereen al twintig jaar droomt. Dat werkt beter dan wanneer je iets van boven doordrukt.”

(het verhaal gaat verder onder de foto)

En Visser is zich bewust dat de Hololens echt niet bij alle BTE-bedrijven even grote voordelen zal bieden. Bij bedrijven als De Hamer Beton, of Stelcon® waar ze grote series identieke producten maken heeft wapenings- of malcontrole met de lens niet zoveel zin. “Maar daar zou de Hololens bijvoorbeeld wel weer van pas kunnen komen bij het inregelen van een nieuwe machine. Dan kijkt de Italiaanse leverancier vanuit Bologna mee tijdens het opstarten en begeleidt je door de juiste installatieprocedures. Hij kan van een afstand een cirkeltje plaatsen om de knop die je moet indrukken of het metertje dat je moet aflezen. Zo zijn er veel meer toepassingen denkbaar voor de Hololens die we vast nog niet allemaal goed overzien. Maar onderschat de zachte kant nooit bij dit soort processen. Lens en mens moeten goed samenwerken. Anders wordt het niets.”