Een borstwering isoleren is met harde plaatisolatie een bewerkelijke klus. Gevelplaat openen, isolatieplaat op maat maken, in de opening plaatsen en vervolgens alles opnieuw luchtdicht aftimmeren. Het geïsoleerde geveldeel wordt namelijk veel uitgebreider er door de pakweg 10 centimeter dikke plaat. “Dat is met flexibele isolatiefolie een stuk eenvoudiger”, zegt Jules Keser, importeur van Airflex isolatiefolies. Aannemer Giesbers Rotterdam gebruikte zijn folie afgelopen week nog voor aanpak van de borstweringen van het ID College in Leiden. De gevelbeplating boven en onder de raampartijen in het schoolgebouw werd van binnenuit geopend om oude minerale wol te vervangen door Airflex Expert50. Op die manier werd een Rc van 2,8 toegevoegd.
“Je snijdt de folie op maat en knelt deze luchtdicht af tussen latten voordat je het binnengevelpaneel weer terugzet. De aanschafprijs voor deze isolatie is iets hoger, maar aanbrengen gaat sneller en gemakkelijker dan bij een traditionele oplossing. Op maat zagen hoeft namelijk niet en een dampremmende folie is niet nodig”, zegt Gerard Meijvogel van Giesbers Rotterdam.
Geïnspireerd op textielindustrie
Airflex produceert sinds 30 jaar isolatieproducten op basis van kennis uit de textielindustrie. Die gebruikte hetzelfde principe voor het maken van warme winterjassen. Het materiaal is opgebouwd uite 1 tot 23 laagjes. Deze zorgen voor stilstaande luchtlagen. Door toevoeging van een hoogwaardige reflecterende buitenlaag pakt het isolatiepakket alle warmtetransport aan: door conductie, convectie en straling. Daardoor blijft de warmte binnen, en is de woning ’s zomers ook 5 tot 8º C koeler.
Snelle terugverdientijd
Bij gemiddeld stookgedrag kan de flexibele isolatiefolie volgens Keser al in 2 tot 3 jaar zijn terugverdiend. Dat betekent niet dat het materiaal inmiddels bouwbreed plaatisolatie verdringt. De dunne folie wordt het meest gebruikt in de bestaande bouw. Want het belangrijkste voordeel ten opzichte van plaatisolatie blijft dat het dun en licht is. Een bestaand dak kan ermee worden geïsoleerd zonder dat er goot- en loodaanpassingen nodig zijn. Verwerking is makkelijk, omdat het materiaal flexibel is. Bovendien is het veilig. Flexibele folies kunnen zonder handschoenen of mondkapje worden verwerkt, ze bevatten geen schadelijke vezels en zijn vaak 100 procent recyclebaar.
Isolatiefolie is leverbaar in veertig verschillende samenstellingen, in dikte variërend van 1 tot 70 millimeter. De renovatie van de borstwering van de school vraagt bijvoorbeeld om een dampdichte variant. De folie is hier aan de binnenzijde aangebracht en houdt het vocht nog voor de constructie tegen. Bij gebruik van dampopen folie kan opgehoopt vocht uit de constructie verdampen. Een ademende folie voorkomt schade aan de gebouwconstructie als in de wintermaanden bij een hogere binnentemperatuur vocht door overdruk naar buiten wordt gedrukt.
Meest toegepast voor dakisolatie
De meeste warmte uit woningen gaat verloren via het dak. Logischerwijs wordt de flexibele folie daarvoor het meest toegepast. Momenteel gebruikt Smits Vastgoedzorg in de Rotterdamse wijk Beverwaard bijvoorbeeld de Airflex Permovap15 folie om daken van corporatiewoningen te isoleren. De woningen krijgen nieuwe aluminium pannen, het ligt dan voor de hand ook te kiezen voor een isolerende onderdakfolie. Voor de operatie gaan de pannen en panlatten eraf, maar de tengels kunnen blijven. Eroverheen gaat een damp-open isolatiefolie die beschermt tegen schimmels. Deze zevenlaagse folie wordt vervolgens over een spouwlaag gespannen. De rollen worden met een gepatenteerde plakstrook aan elkaar verbonden.
Geschikt voor monumenten
“De dakopbouw gaat slechts 2 tot 3 centimeter omhoog, er zijn in dit project dus geen kostbare lood- en gootaanpassingen nodig”, zegt Ewout van Oordt van Smits Vastgoedzorg. “Daarom is dit systeem ook geschikt voor monumenten. Zichtlijnen blijven onveranderd, originele windveren en boeiborden behouden”, zegt Keser. Dat geldt ook voor isolatie van rieten kappen. De peperdure kap krijgt voor weinig geld een tweemaal zo hoge isolatiewaarde zonder dat het bouwkundige aanpassingen vergt.
Woningvloer dampdicht geïsoleerd
Een derde toepassing van de folie, is de isolatie van kruipruimtes. In Nijmegen krijgt een woningvloer vanaf de onderzijde een bekleding met een dampdichte folie. Die is goed voor een Rc = 3,9 m2.K/W. “De folie wordt als een gordijn opgehangen onder de vloer met speciale tape en spijkers. Dat werkt supersnel en levert dus een prima uurtarief op”, vertelt Ewald Oude Voshaar van bouwbedrijf E.O.V. Scheuren bij het aanbrengen of door ongedierte wordt voorkomen doordat de folie ‘gewapend’ is met een fijn ruitjes patroon – van gerecyclede PET-flessen. Een reflecterende luchtlaag direct onder de vloerverwarming, met Airflex Alubule, kan ook. Evenals isolatie van de zoldervloer: dat zorgt ervoor dat warmte beneden blijft. Dit ‘gecompartimenteerd isoleren’ is steeds populairder. “Als je het aantal kuubs woonruimte verkleint, hoef je maar een deel van het huis te verwarmen”, zegt Keser. “Kortom, wie slim isoleert kan met isolatiefolies alle vormen van warmtetransport aanpakken.”
Aerogel
Dunnelaag-isolatie kan ook met een materiaal dat vroeger alleen werd gebruikt in de ruimtevaart: aerogel. Als de Space Shuttle ermee op temperatuur blijft in de ruimte, werkt het zeker in een woning op aarde. In dikte verschilt het materiaal weinig van andere isolatiefolies. Groot verschil is dat er aerogel in is verwerkt.
“Spaceloft is een polyester isolatiedeken waar silica gel samen met alcohol onder hoge druk wordt ingeperst”, vertelt Leo Moerings van leverancier Reflexy. “Door verdamping blijft er aerogel achter in de polyester drager.” Dat geeft de deken een ongekende isolatiekracht. Het materiaal is slecht 5 of 10 millimeter dik, maar heeft een lambda-waarde van 0,0131 W/m.K. Het wordt toegepast voor vloeren, wanden daken en koudebruggen. Vooral in de monumentenzorg is het populair. Een koudebrug bij een aansluiting van een staalconstructie op een gemetselde muur is er ook prima mee aan te pakken. Goedkoop zijn de materialen niet: 45 tot 55 euro per vierkante meter.
“Maar het gaat eindeloos mee en geeft een zeer
hoge isolatiewaarde”, zegt Moerings. Hij importeert het materiaal sinds 2010 uit de Verenigde Staten, van Aspen Aerogels. Dat ontwikkelde aerogel in samenwerking met de NASA. Na doorontwikkeling is het nu ook toepasbaar in de bouw. Vooral voor monumentale daken is het ideaal omdat er geen aanpassingen nodig zijn aan gootconstructies, boeiborden en aansluitingen op dakkapellen en schoorstenen. Van verzwaring is geen sprake, want aerogel dekens zijn uitermate licht. Aerogel wordt geproduceerd uit siliciumdioxide, maar bestaat voor meer dan 95 procent uit lucht.
Historische boerderij
Momenteel wordt een historische boerderij in de buurt van Arnhem ermee geïsoleerd. Dit Rijksmonument heeft nu nog een enorm warmteverlies via het dak. “Met aerogel tussen het dakbeschot en de pannen, heb je het grootste verlies weggewerkt”, zegt Moerings. Bij het project in Arnhem wordt eerst de hele dakconstructie gestript tot op het dakbeschot, waarna de isolatiedekens in twee lagen erop worden uitgerold. Die worden vervolgens met tengels vastgezet. De dekens worden koud tegen elkaar gelegd en strak aangetrokken.
Naadafwerking, zoals bij andere flexibele isolaties, is niet nodig. De vezelstructuur zorgt ervoor dat de banen in elkaar grijpen. Bovendien krimpt het materiaal niet. De flexibele isolatie laat zich eenvoudig op maat snijden met een stanleymes of schaar en is makkelijk mee te vormen met een bocht. Dun isoleren van bestaande dakconstructies gebeurt gewoonlijk door het aanbrengen van de effectieve dampdichte folie op latten, met luchtlaag naar het bestaande dakbeschot.
Zuiver aluminium
Reflexy levert nu ook Spaceloft dampopen dunne isolatie, die direct op dakbeschot wordt geplaatst. Voor thermische isolatie in dampdichte situaties is er Cryogel Z. Dat is een aerogel deken die wordt geleverd met een laag zuiver aluminium aan één zijde. De Pyrogel XT-E is de hoge temperatuurversie met een temperatuurbereik tot ruim 600 °C.
Alle drie de versies zijn geschikt voor toepassing in vloeren met infrarood verwarming. Tegen de druk die daarmee gepaard gaat zijn de nanogeldekens bestand. Ze vertonen een rek van 10 procent bij 60 kPa drukbelasting. Reflexy claimt dat de thermische prestaties drie maal beter zijn dan concurrerende isolatieproducten. Dat rechtvaardigt de hogere prijs. Die wordt overigens gecompenseerd doordat het product zeer lang meegaat. Eigenlijk zonde dat het product buiten de monumentenzorg weinig bekend is, vindt Moerings. “Maar nieuwbouw komt ook voor, we gaan binnenkort Cryogel Z leveren voor vier villa’s. Wie weet hoe groot dit product nog wordt.”
Dit artikel verscheen in de Cobouw Special Isolatie van 14 december 2017
Meer Cobouw Specials
