Armand Landman
Verslaggever
Vrije Universiteit Amsterdam
Ruimere mogelijkheden woningbouw rond Schiphol
Gemeenten rondom de nationale luchthaven Schiphol krijgen meer mogelijkheden voor woningbouw. In gebieden in de zogenoemde 20Ke-zone mogen gemeenten nu bijbouwen mits dit enkel binnen bestaand stedelijk gebied gebeurt. De ministerraad stemde vrijdag in met het voorstel van minister Blok (wonen) en staatssecretaris Dijksma (infrastructuur en milieu).
Technische Dienst-gebouw wordt appartementencomplex
Het Technische Dienst-gebouw in Eindhoven gaat naar projectontwikkelaar Foolen & Reijs Vastgoed. Het was eigendom van de gemeente.
CNV wil meer werk voor ouderen
"De Tweede Kamer moet meer werk maken van de duurzame inzetbaarheid van werknemers, om de werkloosheid onder ouderen nu echt terug te dringen." Die oproep doet CNV Voorzitter Maurice Limmen in een brief aan de Vaste Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Particuliere huur vliegwiel Amsterdamse woningmarkt
De particuliere huursector vervult op dit moment een dynamische rol in de Amsterdamse woningmarkt. Dat blijkt uit het tweejaarlijkse onderzoek van de gemeente Amsterdam en de hoofdstedelijke woningcorporaties.
RWS wil 'fatsoenlijke' consortia
De top van Rijkswaterstaat (RWS) heeft een stevige boodschap voor grote bouwers die meedingen naar de miljarden die Nederlands grootste opdrachtgever te vergeven heeft.
Acht nominaties voor Beste Gebouw 2016
Er zijn nog acht gebouwen in de race voor de titel 'Beste Gebouw van het jaar 2016' van de BNA. Een jury onder leiding van Hanneke Groenteman selecteerde ze uit 125 inzendingen.
'Bij ons zit de begeerte om tot nieuw gedrag te komen'
Op de dag dat Rijkswaterstaat tijdens de Marktdag zijn doorvertaling van de Marktvisie naar buiten brengt, spreken directeur-generaal Jan Hendrik Dronkers en hoofdingenieur-directeur Cees Brandsen vrijuit over wat er in de sector allemaal anders kan en moet. Doel: de bouw leuker, gezonder en beter maken. Dat zoiets niet vanzelf gaat beseffen ze terdege. "Marktvisie is een werkwoord. Twintig procent ervan is inspiratie, tachtig procent transpiratie." Dronkers: "Over een Marktvisie moet je blijven praten. Dus niet een keer een document maken en dan over vier jaar weer tegen wat ellende aanlopen. Nee, ieder jaar erover praten met alle partijen en de Marktvisie implementeren in onze organisaties. Op elk niveau. Dus niet alleen in de boardroom, maar echt vertalen door de hele organisatie. Anders krijg je geen ander gedrag en attitude. En dat is de kern. Daarom hebben we bij Rijkswaterstaat ook echt iemand vrij gemaakt. Aline Arends wordt implementatiemanager en wordt daarmee verantwoordelijk voor het projectmatig doorvoeren van de Marktvisie door de hele organisatie. [intermezzos:1]Daarnaast hebben we een fors aantal pilots benoemd waarbij we alle elementen uit de Marktvisie ook echt gaan toepassen. Bij Cees en mij zit echt de begeerte om tot nieuw gedrag in de sector te komen." Het doorvoeren van de Marktvisie is een kwestie van lange adem, beseft Dronkers. "Het is een managementopgave waar we nog jaren aandacht aan moeten geven. Dit is niet in een jaar klaar. Het gaat nog tijden duren. Twintig procent van de Marktvisie is inspiratie, tachtig procent transpiratie." Conflicten De Marktvisie is een reactie op het falen van de markt. Mede door de crisis zaten bouwbedrijven zo te springen om werk dat ze tijdens aanbestedingen van grote werk veelvuldig onder de kostprijs doken om het werk maar binnen te halen. Met slepende conflicten en juridisch getouwtrek over meerwerk, de kwaliteit van het geleverde werk en over de risico's. Het kwam de sfeer in de toch al geplaagde sector niet ten goede. Opdrachtgevers, opdrachtnemers en onderaannemers stonden vaak lijnrecht tegenover elkaar, sommige bouwers wisten het hoofd maar net boven water te houden. Dat moest anders, zo besloten 's lands grootste opdrachtgever, branche-organisaties en alle grote aannemers. In januari zetten ze allemaal hun handtekening onder de Marktvisie. Alle partijen vullen de komende tijd in hoe ze die visie tot hun dagelijkse praktijk gaan maken. Rijkswaterstaat geeft met de strategische doorvertaling de voorzet. Is het niet vreemd dat de opdrachtgever - de klant eigenlijk - die voorzet geeft? Terwijl het toch de marktpartijen zijn die er een rommeltje van maken? Dronkers: "Je kunt er twee manieren naar kijken. Je kunt zeggen 'wij hebben grote en complexe vragen en we laten het aan de markt over om die op te lossen'. Economische wetten, shake outs, zorgen er uiteindelijk voor dat de beste en voordeligste oplossingen bovendrijven. Net als in de bijvoorbeeld de vliegtuigindustrie houd je dan twee of drie grote, internationale spelers over. Dat is de strikt economische benadering. Maar wij hebben gezegd: 'bouwen doe je samen'. Daar hebben opdrachtgevers en -nemers een rol in te spelen. De tevredenheid over hoe het gaat is bij zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemers niet maximaal, om het zacht uit te drukken. Daarom gaan we dus samen een traject in waarbij we gaan voor excellent bouwen. Met meer plezier en meer kwaliteit. We hebben het proces ook samen in de hand, want we doen het samen. Economische wetten blijven natuurlijk bestaan. Overcapaciteit zorgt voor druk op de prijzen, eventueel voor shake outs. Dat hoort erbij. In de bouw was de afgelopen jaren meer aan de hand. Daar zaten ook fouten in het samenwerkingspatroon. Die willen we nu samen oplossen. Wij hebben het initiatief genomen, maar zonder de marktpartijen was er niets tot stand gekomen." [intermezzos:2]Brandsen bevestigt de woorden van Dronkers: "De markt wil best veranderen. Maar ze kunnen dat pas als een opdrachtgever mee gaat werken en denken. Zeker gezien wat er in de markt speelde, was het belangrijk dat juist Rijkswaterstaat zich roerde. Nog buiten het feit dat echte veranderingen alleen gaan werken als alle partijen meedoen. Langs de strikt economische lijn doorgaan zou heel gevaarlijk geweest zijn voor de sector. Daarbij, bouwen is lokaal. Euro's die in Nederland besteed worden, laten heel veel eurocenten achter in de Nederlandse economie. En wij zijn onderdeel van de overheid en dus uit op een gezonde markt waarin het normaal concurreren is. Wanneer je een markt creëert waarin alleen sommige partijen zich nog thuis voelen dan mag je je als opdrachtgever ook wel eens op je achterhoofd krabben. Dat waren allemaal overwegingen voor ons om te zeggen: 'Wij moeten die Marktvisie mee helpen lanceren. Maar hij niet alleen van ons. Hij is van de hele markt." Heilloze weg Is het nodig? Zo'n Marktvisie? Nu de markt zelf ook lijkt in te zien dat prijsduiken een heilloze weg is die de bedrijven niets goeds brengt? Brandsen kijkt sceptisch: "Laat de tijd en de statistieken maar uitwijzen of de markt die wijsheid inderdaad heeft. Ik zie nog steeds dat er per project behoorlijk geknokt wordt. Er worden wel dingen uitgesproken, maar er zit nogal eens een delta tussen woord en daad. Wij brengen vrij grote contracten in de markt, met een heel stelsel aan afspraken, voor vaak lange periodes. Ook wij kunnen geen jaren vooruitkijken. Je moet dus samen naar oplossingen zoeken. Met elkaar in overleg blijven." Dronkers vult aan. "De gemiddelde aannemer die een werk voor ons uitvoert doet maar 50 procent zelf. De rest wordt uitbesteed aan onderaannemers. Die aannemer is dus ook opdrachtgever. En het rollenpatroon opdrachtgever-opdrachtnemer fatsoenlijk neerzetten is heilzaam voor de hele keten. En moet ook in de hele keten worden toegepast. Uneto-VNI bijvoorbeeld, heeft dezelfde opvatting als ik, terwijl zij op een heel andere plek in de keten acteren. We moeten de Marktvisie dus door de hele keten doorvoeren, anders mislukt het alsnog." [intermezzos:3]Beide mannen denken de gedragsverandering goed te kunnen controleren. Dronkers: "Gewoon gaan kijken op het werk en durven vragen of alles fatsoenlijk verloopt. Of niemand wordt uitgeknepen. En als dat wel zo is het gesprek aangaan." Brandsen: "Bij twee projecten hebben we al zulke gesprekken gehad. Daar werd een gedeelte van het probleem neergelegd bij een onderaannemer. Toen hebben wij gezegd: 'dat is niet fair, want zoals jullie het nu doen kan het niet goed gaan. Die onderaannemer kan deze omvang, deze gevolgschade niet aan. Je moet als hoofdaannemer je verantwoordelijkheid gaan nemen. En dan vragen we verder door. 'Hoe hebben jullie het risicoprofiel doorgezet. Want we zien dat deze onderaannemer heel veel problemen heeft'. Maar je moet voorzichtig zijn. Want je weet niet wat er onderling gebeurd is. Veel bedrijven werken met vaste relaties.Je moet het veld dus kennen, voordat je erin stapt. Maar dat doorvragen over de keten, doen we steeds meer." Dronkers benadrukt dat nu de tijd van daden is aangebroken. "Marktvisie is een werkwoord. Ik heb niets aan stukken papier en goede intenties. Daar is de weg naar de hel immers mee geplaveid. Beter een onvolkomen gedragsbijstelling in een concreet project dan hoogdravende verhalen of leuke meetings met een afsluitend borreltje. Daar heb ik helemaal niets aan."
Rijkswaterstaat zet vol in op samenwerking
Sinds 2004 was het adagium van Rijkswaterstaat 'Markt, tenzij…'. Want wist de markt zelf niet het beste hoe de complexe opgaven van opdrachtgever Rijkswaterstaat moesten worden aangepakt? En zorgt gezonde concurrentie niet automatisch dat er een goede prijs op tafel komt bij een aanbesteding? De praktijk blijkt twaalf jaar later weerbarstiger. Want crisis, een overvolle markt en weinig te verdelen opdrachten bleken een uiterst giftig mengsel dat op zijn beurt weer leidde tot prijsduiken, vechtcontracten en slepende juridische procedures. En tot een verziekte relatie tussen Rijkswaterstaat en veel aannemers. En een even verziekte relatie tussen bouwers onderling.
Green Building Council start opleiding
Dutch Green Building Council (DGBC) bundelt haar activiteiten rond kennisontwikkeling en kennisoverdracht in een nieuwe DGBC Academy. Naast de bestaande BREEAM-NL trainingen worden ook nieuwe opleidingen en kennisactiviteiten voor een duurzaam gebouwde omgeving hier ondergebracht.
Rockspring investeert 22 miljoen in distributiecentrum Venlo
De Britse onderneming Rockspring PanEuropean PLP Fund gaat op Trade Port Noord Venlo 22 miljoen euro investeren in een nieuw distributiecentrum. Het gebouw van 40.000 vierkante meter wordt ontwikkeld door Van den Boogaard Projecten uit Tegelen. Inmiddels is de helft ervan voorverhuurd.
