De transitie naar een circulaire maatschappij gaat de komende jaren grote impact hebben op de Nederlandse bouw. Van Ooijen: “In combinatie met de grote bouwopgaaf en het tekort aan personeel is duidelijk dat we op een geheel andere manier moeten gaan bouwen.”
Meerwaarde van modulair bouwen
Bij De Meeuw in Oirschot ziet men een toenemende belangstelling voor de modulaire huisvestingsoplossingen van het bedrijf. “De minister, de Tweede Kamer en Aedes hebben zich allemaal al uitgesproken voor meer modulaire woningbouw. De meerwaarde van modulair ten opzichte van traditionele bouwprocessen wordt dus steeds breder herkend en erkend,” constateert van Ooijen tevreden. “Je bouwt namelijk sneller, met minder faalkosten, meer circulair door hergebruik van gebouwen en met minder CO2 en stikstof en dus een lager milieu-impact. Kan het mooier in deze tijd?”
Le Corbusier
De toenemende aandacht voor modulair bouwen heeft te maken met de antwoorden die het biedt op de huidige uitdagingen. “Het concept van modulair bouwen is er al meer dan 100 jaar,” licht van Ooijen toe. “De befaamde architect Le Corbusier bedacht toen dat woningen, net als de personenauto T-Ford, veel sneller en efficiënter konden worden gebouwd in een fabriek met een lopende bandsysteem. Waarna de onderdelen van de huisvestingsoplossing op de bouwplaats worden afgemonteerd.”
De meerwaarde van modulair ten opzichte van traditionele bouwprocessen wordt steeds breder herkend en erkend”
Hoewel het concept dus niet nieuw is, wordt er 100 jaar later nog steeds hoofdzakelijk op traditionele wijze gebouwd. Van Ooijen: “Om de noodzakelijke transitie te maken naar een meer circulaire bebouwde omgeving moeten we radicaal anders naar onze businessmodellen kijken.”
Circulariteit voorop
In de aanpak van De Meeuw staat circulariteit voorop, vertelt van Ooijen. “Wij hebben ons businessmodel zodanig ingericht dat wij al onze modules na gebruik terugnemen en demonteren. We hergebruiken in eigen fabriek al zoveel mogelijk materialen zoals hout. Vervolgens halen onze toeleveranciers hun materialen - grondstoffen - op om deze te recyclen. Wat niet kan worden hergebruikt gaat naar de markt voor tweedehands bouwmaterialen. De hoeveelheid afval die overblijft wordt steeds kleiner.”
Milieu-impact is 55 procent lager dan bij traditionele bouw
Uit onderzoek bij een appartementencomplex met 250 bewoners constateerde SGS Search onlangs dat de milieu-impact van de modulaire bouwmethode tot 55 procent lager ligt dan bij een traditionele bouwwijze. Logisch, volgens Van Ooijen: “Omdat bij de traditionele bouw alles muurvast aan elkaar zit, worden demontage en hergebruik erg lastig. Bij ons is alles te demonteren en te hergebruiken.”
Toenemende behoefte aan flexibele huisvesting
Een ander voordeel is volgens Van Ooijen de flexibiliteit. “Wij realiseren naast woonruimte ook huisvesting voor zorg, onderwijs en het bedrijfsleven. Scholen bouw je bijvoorbeeld niet meer in de zekerheid dat er tientallen jaren een vast aantal leerlingen instromen. Wij bieden scholen de mogelijkheid om na enkele jaren lokalen weg te halen. Dat scheelt kosten. Of om het hele gebouw te verplaatsen bij bijvoorbeeld een fusie. Ook in de zorg is het belangrijk om te kunnen op- of afschalen in capaciteit, omdat bijvoorbeeld zorgbehoeften, financieringsstromen of het overheidsbeleid kunnen veranderen.”
McKinsey: Enorme groeimarkt voor modulair bouwen
De Meeuw voelt zich gesterkt door de toenemende aandacht voor modulair bouwen. Zo publiceerde adviesbureau McKinsey & Company vorig jaar een onderzoeksrapport over modulaire bouwen. Van Ooijen is enthousiast: “McKinsey verwacht dat modulair bouwen een belangrijke oplossing kan zijn bij de vele uitdagingen in de bouw- en vastgoedwereld. Zij zien een enorme groeimarkt in Europa en Amerika, met kostenbesparingen tot meer dan 20 procent en een verkorting van de bouwtijd met 50 procent.”
De uitdagingen waar we voor staan kunnen we oplossen als we nu doorpakken”
Een werkbezoek van D66-kamerlid Jessica van Eijs in juni aan de fabriek van De Meeuw heeft mede geleid tot een Kamermotie. Van Ooijen: “Na haar bezoek diende mevrouw van Eijs een motie in de Tweede Kamer in, waarin zij de regering verzoekt om met de VNG te inventariseren hoeveel ongebruikte grond in steden geschikt is voor flexibele woningbouw. In de motie wordt de regering ook opgeroepen om belemmeringen voor het plaatsen van flexwoningen verder te inventariseren en oplossingen uit te werken. Het achterliggende idee is om die braakliggende terreinen met snelle vergunningenprocedures te voorzien van tijdelijke woonvoorzieningen. Dat helpt bij de aanpak van de huidige woningnood.”
Een andere manier van denken
“De uitdagingen waar we voor staan kunnen we oplossen als we nu doorpakken”, daarvan is Van Ooijen overtuigd. “Iedereen beseft dat we beter moeten omgaan met grondstoffen, niet moeten verspillen en dat onze carbon footprint omlaag moet. Dat gaan we niet redden met kleine incrementele veranderingen, maar alleen als we openstaan voor een totaal nieuwe aanpak. Dat vraagt een andere manier van denken waarbij alle betrokkenen in de ketens van de bouw openstaan voor nieuwe inzichten, oplossingen en businessmodellen.”
Dit artikel is gesponsord door De Meeuw.
