De afkort- en verstekzaag is voor een timmerman een eerste levensbehoefte. Zo ook voor Stam, eigenaar van Van Stam Hout- en Interieurbouw uit Wijk bij Duurstede. Stam heeft zich gespecialiseerd in traprenovaties en versleet in de afgelopen jaren al meerdere afkortzagen. “Omdat ik bijna altijd op locatie werk, sleep ik zo’n apparaat overal mee naartoe. En het feit dat mijn bus zeg maar niet altijd even netjes is opgeruimd, sneuvelt er nog wel eens iets”, zegt hij met een besmuikt lachje. “Daarom koop ik ook liever geen zaag in het topsegment. Dat kan in mijn business gewoon niet uit.”

Onderstel

Voor vertrek, tijdens het inladen van zijn bus, komt Daniël al direct met zijn eerste kritiek. “Hadden jullie nou niet ook even een onderstel kunnen regelen? Nou, dan neem ik mijn eigen - zelfgemaakte - exemplaar wel mee. Beter ook eigenlijk, want exact op de hoogte die ik prettig vind. Maar ik blijf het raar vinden dat bijna alle fabrikanten dit soort gereedschap zonder onderstel levert.”

Eenmaal op de plaats van bestemming volgt de keuze met welke machine vandaag wordt begonnen. De Makita ligt toevallig vooraan. Die wordt het de eerste paar uur. De zaag zal flink worden getest: er moeten 15 eikenhouten traptreden mee worden gezaagd. En daarvan zijn er geen twee hetzelfde in de jaren ‘30-woning in hartje Utrecht.

Standaard trekfunctie

Daniël zet zijn zelf gefabriceerde zaagtafel op, plaatst de LS1018L erop en sorteert de planken die hij de komende uren op maat wil zagen.

“Zo hee!”, klinkt het bij de eerste plank. “Lekker groot zaagblad. Dat belooft diepgang vandaag.”

Twee kanten kantelbaar

Stam is verder te spreken over de naar twee kanten kantelbare zaagkop. Vanwege de veelvoud aan verschillende hoeken van de traptreden is het prettig dat die kop alle kanten op beweegt. Stam hoeft voor geen enkele zaagsnede een plank te draaien.

Verticaal is de machine van 90° allebei de kanten op naar 45° in te stellen.

Horizontaal is de machine van 0° naar allebei de kanten op tot 47° in te stellen. Verder zijn er horizontaal vaste punten op gradenhoeken die veel gebruikt worden.

Na tien traptreden wordt het tijd voor machinewissel. Daniël schudt het zaagsel uit zijn haar. “Meteen een minpuntje: de stofzak. Die zuigt amper stof op. Maar goed, meestal hang ik zo’n ding toch aan de stofzuiger. Doen we bij de volgende dus wel.”

Bij het schoonmaken van de Makita valt opeens op dat de laser die een zuivere zaagsnede moet bevorderen gevoed wordt door een losse batterij. Daniël: “Da’s niet handig. Die is natuurlijk net leeg als ik hem het meest nodig heb. Verbeterpuntje dus.”

Meer vermogen

De vijf laatste traptreden van de ochtend krijgen hun vorm onder de DeWalt DWS777. “Mooi stoer apparaat”, zegt Daniël. “Dat gele is toch wel gaaf hoor.”

Dan het zagen. Met 1800 Watt heeft de DeWalt net wat meer vermogen dan de Makita. Het maakt dat de lampen in de hal even knipperen zodra de machine wordt aangezet. Iets dat bij de Makita niet gebeurde vanwege het softstartsysteem. “Maar hé? Wat krijgen we nou? Geen laser?”, moppert Daniël bij de eerste plank. Om dan tot de ontdekking te komen dat het felle led licht (door DeWalt XPS genoemd) een schaduw van het zaagblad op de plank veroorzaakt. Dat schaduwlijnsysteem zorgt voor een keurig rechte zaaglijn. “Simpel, maar uiterst doeltreffend.”

Stofzak ontbreekt

De stofafzuiging op de inmiddels aangesloten stofzuiger werkt naar behoren. Al is daarvoor wel een apart koppelstuk voor nodig. Een stofzak ontbreekt. De maximale zaagdiepte is met 80 millimeter wat minder dan de Makita en ook de breedte van de planken is net iets minder: 27 centimeter. Verder kan de DeWalt niet verticaal naar beide kanten kantelen, wat betekent dat Daniël de planken zelf vaker moet draaien om de juiste hoeken te kunnen zagen. Ook is de machine met dik 18 kilo aan de zware kant. “Maar ergens geeft dat ook wel een lekker robuust gevoel”, stelt Daniël nadat hij de zaag naar de eerste verdieping getild heeft voor trap nummer twee.

De treden die met de DeWalt gezaagd zijn, zijn stuk voor stuk strak en nergens kunnen we een millimeter speling ontdekken. De buizen voor de trekfunctie steken bovendien niet aan de achterkant uit omdat ze in het apparaat zijn verwerkt.

Minder vermogen

Op dag twee begint Daniël met de Metabo KGS 305M. Met 1600 Watt iets minder vermogen dan de DeWalt, maar iets meer dan de Makita, die blijft steken op 1430 Watt. De Metabo zaagt wel het diepst van alle drie de modellen: tot 105 millimeter. Bovendien beschikt de KGS 305M over een dieptebegrenzer, wat het mogelijk maakt perfecte insneden te zagen. En qua breedte doet de Metabo bijna niet onder voor de Makita: door de trekfunctie kunnen planken tot wel 30,5 centimeter breedte worden doorgezaagd. Dat is dan wel als je de zaag op 90° houdt, wanneer je de zaag naar 45° draait kun je tot 20,5 centimeter breed zagen.

Daar waar de Makita alleen een laser heeft en de DeWalt alleen led verlichting, combineert Metabo beide hulpmiddelen om rechte lijnen te zagen.

Geleiderstrook

Om de tafel compact te houden zodat de machine ook nog eens fatsoenlijk te vervoeren is, heeft Metabo de tafelstandaard niet breed gemaakt, maar kunnen beide kanten van de tafel een stuk worden uitgetrokken zodat je betere ondersteuning hebt voor bijvoorbeeld langere planken. De machine is verder voorzien van 5 vaste punten - de meest voorkomende gradenstanden - voor wanneer je in verstek gaat zagen.

De KGS 305M is verticaal naar links kantelbaar en horizontaal naar beide kanten. Verticaal kun je tussen de 90° en de 45° zagen. Horizontaal (verstek) tussen de 0° en de 47°.

Daniël schiet lekker op vanochtend. Totdat hij de zaagkop naar links wil kantelen om verticaal schuin te gaan zagen. Dan blijkt de geleiderstrook in de weg te zitten. En dat kost een zaagtand. Nieuw zaagblad dus. “Over de stofzak zullen we maar niets zeggen hè?”, lacht hij. “Die zit er bij alle modellen voor de sier op. Werkt nooit. Gewoon de stofzuiger erop dus. Al helpt dat ook maar mondjesmaat.”

Conclusie

Dan de eindconclusie. Als Stam mocht kiezen. Welke machine zou hij dan dagelijks gebruiken? “Lastig. Ze doen alle drie hun werk. Hebben allemaal hun eigen voor- en nadelen. Maar ik moet kiezen, nietwaar? Dan ga ik voor de Makita. Vanwege de naar twee kanten kantelbare zaagkop. Dat scheelt toch tijd. De motor blijft wat achter, maar dat grote zaagblad en de mogelijkheid tot het zagen van lekker brede planken, maken dat meer dan goed.”