Google op “sustainability” en je komt ze al rap tegen: “The 5 R’s of zero waste”. Van duurzaam naar minder duurzaam: Refuse, Reduce, Reuse, Repurpose, Recycle. Oftewel: de meeste impact maken we door milieubelastende producten en materialen helemaal niet (Refuse) of een stuk minder (Reduce) te gebruiken. Kunnen we toch niet zonder ze, dan is hergebruik een goed idee. En is ook dat niet mogelijk, dan resteert recycling.
Hergebruiken beter dan recyclen
“Van bovengenoemde opties vindt bij recycling het meeste waardeverlies plaats”, zegt Erik Koremans, directeur van New Horizon Material Balance. “Hergebruik – upcycling dus – is altijd beter dan recycling, wat in de praktijk neerkomt op downcycling. Met die gedachte kijken wij naar de bebouwde omgeving. Waar de meeste mensen verouderde en afgeschreven kantoren, woningen en ziekenhuizen zien, zien wij schatkamers vol waardevolle, prima te delven en uitstekend herbruikbare bouwmaterialen, waarmee we circulair bouwen écht waar kunnen maken.”
Eerst zoeken, dan oogsten
Hoe dat werkt? “Voor elk project hebben we een oogstmeester, die een oogstkaart maakt van alle materialen die we uit een pand kunnen terugwinnen. Van gips tot kabelgoten, van kozijnen tot bitumen. Al die geoogste materialen leveren we aan onze partners, die vervolgens zorgen dat ze hun weg vinden naar de bouw. Alles met maar één doel: de milieukosten van de gebruikte materialen in de bouw zo laag mogelijk maken.”
Circulair de nieuwe norm
Dat laatste is niet alleen imperatief gezien de doelstelling van het Klimaatakkoord, maar ook gewoon common sense, stelt Koremans. “De manier waarop we nu in de bouw bezig zijn, is achterhaald en verkwistend. Dat moet en kán anders. De overheid is daarvan ook doordrongen en draait de duimschroeven langzaam maar zeker aan, bijvoorbeeld met een instrument als de MilieuPrestatie Gebouwen (MPG). Projectontwikkelaars die willen blijven bouwen, moeten dus op zoek naar minder belastende bouwmaterialen. En ook consumenten, overheden en andere opdrachtgevers vragen die duurzaamheid steeds actiever uit. Wie aanbestedingen wil winnen, kan gewoon niet meer om circulariteit heen.”
Nieuwe propositie
Maar om dat circulair bouwen mogelijk te maken, moet de keten wel anders gaan denken en opereren. “Op dit moment worden gebouwen die aan het einde van hun levenscyclus zijn gekomen, vaak nog als een sta-in-de-weg gezien, die tegen zo laag mogelijke kosten moet worden opgeruimd. En zo zit onze hele economie in elkaar: alles is gericht op vervanging, productie en nieuwbouw. Dat zit in onze genen,
hergebruik nog niet. Die manier van denken moeten we zien om te draaien.”
Wrijven in plaats van breken
Voor elk project hebben we een oogstmeester, die een oogstkaart maakt van alle materialen die we uit een pand kunnen terugwinnen”
Niet duurder, wel leuker
Met nieuwe en innovatieve technieken zoals deze, in combinatie met een steeds prominentere rol in de slopersmarkt, hoopt New Horizon circulair bouwen een flinke impuls te geven. “Onze toekomstdroom is dat we kunnen biéden op een sloopwerk, in plaats van er geld voor te hoeven vragen. Want dat zou betekenen dat het concept van urban mining echt gemeengoed is geworden. Helaas zijn we nog niet zover, met name omdat nog lang niet iedereen is overtuigd. Maar wij roepen nu al een aantal jaar: urban mining duurt niet langer, is niet duurder, is veel duurzamer én veel leuker dan gewoon slopen. We dagen iedereen uit om ons dat in de praktijk te laten bewijzen.”
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met New Horizon Material Balance.
